کانال‌های هوا
یکی از مرسوم‌ترین سیستم‌های سرمایش و گرمایش در کشورهای پیشرفته دنیا، سیستم تهویه عایق‌سازی کانال‌های هوا است. مزایای استفاده از این سیستم عبارت‌اند از: طول عمر بالا، امکان تصفیه و حذف آلودگی‌های هوا، امکان افزایش یا کاهش رطوبت هوا، آسیب‌پذیری کم در طول عمر ساختمان و … .
عایق‌سازی کانال‌های هوا
برای بهینه‌سازی مصرف سوخت، استفاده از عایق حرارتی و عایق‌کاری کانال‌های هوا از اهیمت ویژه‌ای برخوردار است.
کانال‌ها وظیفه دارند هوای تهویه شده را از دستگاه گرمایشی و یا سرمایشی به داخل اتاق انتقال بدهند. اگر این انتقال به‌خوبی صورت نگیرد، انرژی هوای تهویه شده به هدر می‌رود و باعث افزایش میزان مصرف انرژی می‌شود؛ یعنی از دست دادن پول و سرمایه!
چرا عایق؟
وظیفه کانال‌ها انتقال هوا بدون هدر دادن آن است. این کار با عایق‌سازی کانال‌های هوا میسر می‌شود. اگر کانال‌ها به‌خوبی عایق‌کاری شوند تبادل حرارتی کمتر شده و باعث صرفه‌جویی قابل‌توجهی درهزینه سالانه انرژی می‌شود.
با این حال کانال‌های تهویه هوا معمولا عایق‌کاری نمی‌شوند و کانال‌های فلزی بدون عایق حرارتی، تنها گزینه‌ای است که در بسیاری از موارد در بازار وجود دارد.
درحالی که با عایق‌کاری کانال‌ها، تمام هزینه‌هایی که صرف این کار شده‌اند، ظرف چند سال با کاهش مصرف انرژی جبران می‌شوند.
انواع عایق‌ها برای این کار عبارت‌اند از: پشم سنگ، پشم شیشه با ملوماستیک مشکال و یا عایق آلاسترمری و … .
عایق‌سازی کانال‌های هوا معمولا نسبت به محیط و منابع مختلف می‌تواند با مواد متنوعی صورت بگیرد:
- پشم شیشه برای منابع برودتی با مل و ماستیک (مشکال)
- پشم سنگ برای منابع حراری با مل و ماستیک (مشکال)
- عایق‌های آلاسترمری چسب‌دار
- فوم‌های اسفنجی
عایق الاستومری چیست؟
در این نوشته به توضیح و بررسی عایق الاستومری می‌پردازیم.
عایق الاستومری تشکیل یافته از مواد سلولی انعطاف‌پذیر به‌صورت سلول بسته می‌باشد. عناصر عایق سلول بسته از مقاومت قابل‌قبولی در برابر عبور بخار آب برخوردار است؛ به‌طوری‌که پس از اجرا و نصب، به عامل و عایق و حایل دیگری برای حفاظت در برابر بخار آب، حرارت و آب نیازی نیست.
به علت مقاومت بالای این نوع عایق در برابر انتقال حرارت و بخار و همچنین خاصیت انعطاف‌پذیری و قابلیت تاب خورندگی، از این نوع عایق در بدنه داکت‌های سرمایشی، لوله‌کشی و تهویه مطبوع استفاده می‌شود.
مزایای عایق الاستومری:
- انعطاف پذیری بالا
- پاک و غیر سمی
- نصب آسان
- طول عمر و پایداری بالا
- مقاومت بالا در برابر خوردگی
- مقاوم در برابر ضربه و فشار
- ضریب انتقال حرارت بسیار پایین
- پایدار در برابراشعه ماوراء بنفش
- قابلیت چسبندگی و پذیرش رنگ بالا
- مقاوم در برابر گرد و غبارآلودگی بخار آب رطوبت
- دوستدار محیط زیست
معایب عایق الاستومری:
- مقاومت پایین در برابر دمای زیاد: با افزایش بیش از حد دما، فوم الاستومری به‌تدریج الاستیسیته (انعطاف‌پذیری) خود را از دست داده و تُرد می‌شود. با پایین آمدن دما، این خاصیت دوباره به فوم بازمی‌گردد.
- ضریب انتقال صوت کمتر نسبت به پشم سنگ و پشم شیشه
- بالا بودن قیمت نسبت به پشم سنگ و پشم شیشه
نحوه اجرای عایق الاستومری:
قبل از نصب عایق الاستومری به نکات زیر توجه نمایید:
سطحی که قرار است عایق روی آن نصب شود باید از هرگونه آلودگی از جمله غبار، خرده چوب، چربی و … پاک شود تا این آلودگی‌ها روی چسبندگی عایق تأثیر منفی نگذارند.
پیش از استفاده از چسب مایع باید چسب را به‌خوبی هم‌زد.
برای نصب عایق ابزار و وسایل زیر مورد نیاز است:
- خط‌کش مناسب
- گونیا
- نقاله
- یک قلم برای آغشتن چسب به سطوح
در صورت عدم اطلاع از سایز لوله‌ای که قرار است عایق کاری شود، می‌توان آن را با استفاده از متر یا نواری که ضخامتش مثل عایق است اندازه‌گیری کرد. با این کار محیط لوله را به‌دست می‌آید.
باید توجه داشت که در هنگام اندازه‌گیری با نوار، نباید آن را دور لوله کشید چراکه باعث می‌شود اندازه‌ی به‌دست آمده اشتباه باشد.
برای آغشتن چسب به لبه‌های عایق ابتدا باید آن را روی لوله قرار داد و سپس لبه‌ها را در طول لوله چسب زد. عایق باید به‌درستی قرار روی سطح قرار گرفته باشد و هرگز نباید سطح لوله را چسب کاری کرد.
در صورتی‌که عایق ضخیم یا طویل نباشد می‌توان برای بالا رفتن سرعت نصب ابتدا آن را رول کرده و لبه ها را چسب زد سپس روی لوله قرار داد.
نحوه عایق‌کاری لوله‌ها
برای عایق‌کاری لوله‌هایی که در محل نصب شده‌اند ابتدا باید یک برش طولی از ابتدا تا انتهای عایق الاستومری لوله‌ای زده شود.
در مرحله‌ی دوم عایق برش داده شده روی لوله قرار گرفته و سپس محل برش خورده به چسب عایق آغشته می‌شود. پس از خشک شدن چسب‌ها عایق کار باید آرام آرام لبه‌های عایق را به هم بچسباند.
نحوه عایق‌کاری مخزن
قبل از شروع عایق‌کاری، سطح مخزن مورد نظر باید به‌خوبی با تینر تمیز شود. سپس طبق روش‌های گفته شده باید اندازه‌ی دیواره مخزن، محیط و ارتفاع مخزن را به‌دست آورد.
در این مرحله عایق‌کار عایق الاستومری را به اندازه ای که مشخص شده برش می‌دهد. سپس لبه‌های آن را چسب زده و آن را روی مخزن قرار می‌دهد. بعد از خشک شدن چسب لبه‌ها را به‌هم می‌چسباند.
برای عایق‌کاری درب مخزن، ابتدا باید شعاع آن محاسبه شده و سپس روی عایق الاستومری دایره‌ای با آن اندازه رسم و به‌دقت برش داده شود. حال باید کل صفحه‌ی برش داده شده و درب مخزن چسب کاری شود.
پس از خشک شدن چسب باید صفحه را روی درب قرار داد و از وسط آن به سمت لبه‌ها فشار وارد کرد. بعد از اینکه عایق به درب چسبید باید لبه‌های آن را نیز به چسب آغشته کرد.
نحوه عایق کاری داکت‌های سیستم تهویه مطبوع
ابتدا باید سطح مورد نظر از هرگونه آلودگی پاک شود و پس از اندازه‌گیری سطح کانال، عایق الاستومری را متناسب با آن برش داد.
در مرحله بعد عایق کار باید سطح کانال را به چسب آغشته کند.
برای گرفتن بهترین نتیجه پیشنهاد می‌شود عایق‌کاری از سطح‌های پایینی شروع شود و سپس به عایق‌کاری دیواره‌ها پرداخت. بعد از عایق‌کاری دیواره‌ها در نهایت سطح رویی عایق‌کاری شود. با این روش می‌توان نفوذ رطوبت را به حداقل میزان ممکن رساند.